Het
is voorjaar in Park Brakkenstein. Je merkt het aan alles; de Sneeuwklokjes zijn
bijna uitgebloeid en de Bosanemonen, het Speenkruid en de Sterhyacinten nemen
het over. Het wordt duidelijk iets lichter en iets warmer, maar er vooral steeds
meer geluid! De eerste zingende vogels kondigen de lente aan. Mezen, spechten
en Boomklevers zijn er vaak al vroeg bij. Op zonnige, heldere dagen in de
eerste maanden van het nieuwe jaar zijn ze vaak al oorverdovend. Mannelijke
vinken en Zanglijsters beginnen iets later met hun karakteristieke liedjes,
maar ook zij zijn inmiddels begonnen. Vanaf februari klinkt de ‘vinkenslag’,
eerst onwennig en op slechts enkele plaatsen, stotterend alsof ze elk jaar
opnieuw moeten leren hoe ze moeten zingen. Maar inmiddels hoor je ze overal,
zelfs in de binnenstad. Vanaf halverwege maart beginnen de Tjiftjafs te
tjiftjaffen en al snel is het hek en is het voorjaar een feit.
Van
de meeste vogelsoorten zingen alleen de mannen. Hiervoor hebben ze twee
belangrijke redenen. Allereerst moeten ze aan andere mannen -hun concurrentie-
laten weten waar ze zitten. Om zijn jongen groot te brengen, heeft de man een
plek nodig om een nest te bouwen en een gebied om voedsel te zoeken. Wanneer er
teveel mannen in een te klein gebied zitten, is er simpelweg te weinig plaats
en te weinig voedsel. De tweede reden om te zingen, is minstens zo duidelijk:
zonder vrouw zullen er geen eitjes komen. Maar hoe weet een vrouw waar een
geschikte man te vinden is? Juist! De fitste vent zingt het mooist en het
hardst!
Figuur 1: De Zanglijster zingt inmiddels ook weer volop |
Vanaf
half mei neemt de zangactiviteit gestaag af. Sommige soorten beginnen nog aan
een tweede of zelfs een derde broedsel, bijvoorbeeld de Merel en de
Zanglijster. Daarna wordt het stiller; blijven zingen kost energie en het trekt
wel de aandacht van roofdieren.
Maar
hoe weet een vogel nou wanneer hij moet gaan zingen Deze vraag is nog niet
volledig beantwoord. Wel is duidelijk dat daglengte (de hoeveelheid
aaneengesloten licht op een dag) in combinatie met de stijgende temperatuur een
grote rol speelt. Vandaar dat veel vogels door het opwarmende klimaat de
afgelopen jaren steeds eerder zijn zingen in het vroege voorjaar. En het vroege
zingen resulteert vervolgens in steeds vroeger broeden.
Auteur:
Jeroen Veeken
Geen opmerkingen:
Een reactie posten